Gusto tkivo dojki se otkriva putem mamografije, a osobe s gustim dojkama često trebaju dodatne radiološke pretrage.
Ako vam je mamografija pokazala da imate gusto tkivo dojki, možda se pitate kakav to uticaj ima na vaše zdravlje. Ljekari su svjesni da gusto tkivo dojki otežava otkrivanje raka dojke putem skrininga, a takođe povećava i rizik od njegovog nastanka.
Razgovarajte s vašim ljekarom o potencijalnim faktorima rizika za razvoj raka dojke. Zajedno možete razmotriti dodatne pretrage i donijeti odluku koja je najbolja za vas.
Šta znači imati gusto tkivo dojki?
Gusto tkivo dojki odnosi se na način na koji tkivo dojki izgleda na mamografiji i to je uobičajen nalaz, koji ne ukazuje na problem.
Dojke su građene od gustog tkiva i masnog tkiva. Gusto tkivo obuhvata mliječne žlijezde, kanale i potporno tkivo, dok se masno tkivo sastoji od masnih ćelija. Osobe s gustim tkivom dojki imaju više gustog nego masnog tkiva.
Na mamografiji, masno tkivo izgleda prozirno, što olakšava pronalazak potencijalno zabrinjavajućih promjena. S druge strane, gusto tkivo dojki se prikazuje kao čvrsta bijela masa, zbog čega je teže uočiti bilo kakve abnormalnosti, jer i rak dojke izgleda slično na mamografiji.
Kako možete znati imate li gusto tkivo dojki?
Jedini način da saznate imate li gusto tkivo dojki je mamografija, koja je rendgenski snimak dojki.
Ljekar koji pregleda mamografske snimke odlučuje da li imate gusto tkivo dojki. Ovaj ljekar, obično radiolog, ima specijalnu obuku za tumačenje radioloških snimaka. Radiolog procjenjuje odnos masnog i gustog tkiva te određuje nivo gustoće. Ponekad računalni program izračunava gustoću, a radiolog potvrđuje tačnost rezultata.
Koje su četiri kategorije gustoće dojki?
Gustoća dojki se opisuje putem Breast Imaging Reporting and Data System (BI-RADS) i često je navedena u mamografskom izvještaju. Postoje četiri kategorije gustoće:
A: Gotovo potpuno masne – dojke su uglavnom sastavljene od masnog tkiva, sa vrlo malo gustog tkiva.
B: Raspršena fibroglandularna gustoća – dojke su većinom masne, ali s nekim raspršenim područjima gustog tkiva.
C: Heterogeno guste – veći dio dojki je gusto tkivo, ali postoje i neka područja masnog tkiva.
D: Izuzetno guste – gotovo svo tkivo dojki je gusto, s vrlo malo masnog tkiva.
Generalno, smatra se da imate guste dojke ako vaš mamografski izvještaj pokaže da su dojke heterogeno guste ili izuzetno guste. Oko polovine osoba koje rade mamografiju ima guste dojke.
Šta uzrokuje gustinu dojki?
Nije potpuno jasno zašto neke osobe imaju više gustog tkiva u dojkama, dok druge nemaju.
Veća je vjerovatnoća da ćete imati guste dojke ako:
- Ste mlađe dobi. Kako starite, tkivo dojki obično postaje manje gusto, ali to se ne dešava kod svih. Guste dojke možete imati u bilo kojoj dobi.
- Imate niži indeks tjelesne mase. Manja tjelesna težina znači manje masnog tkiva i veći udio gustog tkiva u dojkama.
- Koristite hormonsku terapiju za menopauzu. Kombinirana hormonska terapija za olakšavanje simptoma menopauze povećava vjerovatnoću da ćete imati guste dojke.
Koliko je ozbiljno gusto tkivo dojki?
Gusto tkivo dojki je uobičajen nalaz i ne znači nužno problem. Međutim, postoje rizici:
- Povećava mogućnost da karcinom dojke prođe neprimijećen na mamografiji. Gusto tkivo otežava uočavanje promjena, što povećava šansu da se propuste potencijalni problemi.
- Povećava rizik od raka dojke. Osobe s gustim dojkama imaju umjereno veći rizik od razvoja raka dojke nego one koje nemaju guste dojke. Ovaj rizik je sličan onome kod osoba koje imaju porodičnu anamnezu raka dojke. Ipak, gusto tkivo samo po sebi ne znači visok rizik od raka dojke niti veći rizik od smrtnog ishoda.
Koliko često treba raditi mamografiju ako imate guste dojke?
Zdravstveni stručnjaci preporučuju da žene s prosječnim rizikom od raka dojke započnu sa mamografijom u dobi od 40 godina, a pretraga se obično ponavlja svake godine.
Iako guste dojke otežavaju otkrivanje raka na mamografiji, mamografija je i dalje efikasan alat za skrining. Dokazano je da smanjuje rizik od smrtnosti kod raka dojke.
Nova tehnologija mamografije omogućava detaljniji pregled tkiva dojki. Većina aparata sada pravi digitalne slike, koje omogućavaju ljekarima da detaljnije analiziraju problematična područja. U Bosni i Hercegovini se često koristi i 3D mamografija, koja kombinira rendgenske snimke dojki u 3D prikaz, olakšavajući pregled gustih područja.
Zbog povećanog rizika kod gustih dojki, možete razmotriti i druge dodatne testove.
Da li je ultrazvuk bolji za guste dojke?
Postoje dokazi da dodatni testovi, poput ultrazvuka i MRI-a, mogu povećati šanse za otkrivanje raka dojke kod osoba s gustim dojkama. Međutim, postoji i zabrinutost da ti testovi mogu otkriti promjene koje zahtijevaju dodatne pretrage, ali se kasnije ispostavi da nisu kancerogene. To se naziva lažno pozitivan rezultat. Potrebno je još istraživanja kako bi se utvrdilo koji test je najbolji.
Vi i vaš ljekar možete razmotriti dodatne pretrage na osnovu vaših faktora rizika i ličnih preferencija.
Dodatni testovi koji se mogu koristiti kod pacijentica s gustim dojkama uključuju:
- 3D mamografija. Također poznata kao tomosinteza dojki, koristi rendgenske zrake za stvaranje slika dojki iz više uglova. Računar spaja te slike u 3D prikaz tkiva dojki.
- MRI dojki. Koristi magnetsko polje i radio talase za stvaranje 3D slika tkiva dojki. Obično se preporučuje osobama s vrlo visokim rizikom od raka dojke.
- Ultrazvuk dojki. Pomoću zvučnih talasa stvara slike unutrašnje strukture dojki, razlikujući čvrste mase od cisti ispunjenih tečnošću. Čvrste mase mogu ukazivati na karcinom. Ovaj ultrazvuk se često koristi za detaljniji pregled sumnjivih područja otkrivenih na mamografiji.
- Kontrastno pojačana digitalna mamografija. Uključuje korištenje kontrastnog sredstva s jodom koje pomaže u naglašavanju sumnjivih područja na mamografiji. Kontrast se ubrizgava u venu, nakon čega se obavlja mamografija.
- Molekularno snimanje dojki. Koristi radioaktivni marker i specijalnu kameru za prikaz tkiva dojki. Marker pomaže u pronalaženju potencijalno kancerogenih područja, a kamera ih detektuje.
Svaki test ima svoje prednosti i nedostatke. Razgovarajte s ljekarom o opcijama kako biste zajedno odlučili koji testovi su najbolji za vas na osnovu vaših faktora rizika za rak dojke.
Za više informacija posjetite naš blog.
Izvor: Mayo Clinic
